Zorg voor bomen

Bomen zijn erg belangrijk voor mens en dier. Bomen bieden nest-, broed-, voedsel- en schuilgelegenheid voor honderden soorten vogels, zoogdieren en insecten. Bomen hebben ook veel voordelen voor mensen. Bomen vangen fijnstof op, leggen CO2 vast en hebben een verkoelend effect op de omgeving (minder hittestress). Die waarden noemen we de 'ecosysteem waarde' van bomen. Daarom is het erg belangrijk bomen goed te laten groeien en te onderhouden.

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat een grote boom op een zonnige dag gelijk staat aan tien airco’s. Dat komt door verdamping via de bladeren, ook wel 'evapotranspiratie' genoemd.

Bij ons groenonderhoud, dus ook bij het onderhoud van de bomen, werken we zoveel mogelijk duurzaam. Zo gebruiken we veel elektrisch gereedschap en bijvoorbeeld ook elektrische kranen. 
Bomen snoeien is om allerlei redenen erg belangrijk. Het kan nodig zijn om overlast te bestrijden of uit oogpunt van veiligheid. De bekendste klachten van overlast door bomen zijn: bladval, stuifmeel, plak op auto's, schaduw en  wortelopdruk. We proberen overlast door bomen te voorkomen. We kijken bij elke melding of de overlast gegrond is. We kijken dan ook of ingrijpen nodig is en of – en welke - (andere) oplossingen kunnen helpen.

Het is belangrijk dat we bomen langs wegen snoeien, zodat het verkeer ongehinderd kan doorrijden. Denk bijvoorbeeld aan doorrijhoogten. Dat geldt ook voor overhangende takken. Als het om een boom op particulier terrein gaat, vragen wij de eigenaar om de takken te snoeien. We snoeien gewone bomen het hele jaar door. Knotwilgen, lei- en vormbomen snoeien we alleen in de winter. Het snoeiafval hergebruiken we zoveel mogelijk.

We letten ook op de wortels. Soms drukken wortels de straat of stoep kapot. Dat lossen we dan op. Een lastig punt hierbij is dat het probleem vaak weer terug komt.

Onze zorg voor bomen zit ook in onderzoek naar en voorkomen van boomziektes. Want helaas kunnen bomen ook ziek worden. Soms moeten wij ze dan kappen. We doen er heel veel aan om zieke bomen te redden. We kennen in Dordrecht voornamelijk de volgende boomziekten en -aantastingen:

• Essentaksterfte
• Kastanjebloedingsziekte
• Massariaziekte bij platanen
• Roetschorsziekte bij esdoorns
• Watermerkziekte bij wilgen
• Eikenprocessierups
• Iepziekte
• bladluis 

Onderzoek en samenwerking

We werken in ons 'Living Tree Lab Dordrecht' samen met andere gemeentes en onderzoeksinstellingen, zoals diverse universiteiten in binnen- en buitenland.. We werken samen met deskundige bureaus van boomexperts. Zij hebben specialisten op het gebied van bomen, boomziekten en –aantastingen. Wij wisselen veel kennis uit.

De Drechtsteden regio heeft een werkgroep van gemeentelijke groenbeheerders. Ook zij wisselen kennis en ervaring uit.

We werken samen met de Natuur- en Vogelwacht Biesbosch en de verschillende (groen)aannemers in de wijken. Samen met onze eigen boomploeg zijn ze onze 'ogen en oren in de stad'.

Onze eigen boombeheerders zijn lid van de Intergemeentelijke Studiegroep Bomen. Dat is een landelijke studiegroep van bomenexperts die ook kennis verzamelen en delen. 

We hebben regelmatig overleg met betrokken organisaties uit de stad. Met elkaar bekijken we wat er speelt rondom bomen en of we ons beleid daarop moeten aanpassen. 

Bestrijding

Zo blijven wij goed op de hoogte van bestrijdingsmogelijkheden en passen die waar mogelijk toe. We doen dit om verdere verspreiding van ziektes tegen te gaan. 
Wij bestrijden de eikenprocessierups. Als na de derde vervelling van de rups de brandharen zichtbaar worden, zuigen we de rupsen weg. 

In sommige bomen, zoals eiken, beuken, iepen en esdoorns, plaatsen we soms 'ankers' in de kroon. Zo kunnen ze langer blijven leven. Ankers zijn stevige banden die kwetsbare takken steunen zodat die niet uit kunnen breken. Dat doen we soms ook bij monumentale bomen. 

Juiste mix

We hebben geleerd dat 'monocultuur' (grote groepen bomen van dezelfde soort) niet handig is. Daarom planten we tegenwoordig het liefst een mix van verschillende boomsoorten. Zo verspreiden ziektes zich minder snel en lopen we minder risico op grootschalige uitval van bomen.

Een boom kappen doen we alleen als het niet anders kan. Bijvoorbeeld omdat de boom ziek is of aangetast. Hierdoor kan een boom gevaarlijk worden voor de omgeving. Het komt voor dat er dan spontaan takken uit de boom breken. Of dat de hele boom dreigt om te vallen. Ouderdom komt met gebreken. Ook bij bomen. Dus als deze gebreken te gevaarlijk zijn, kijken we eerst of snoeien helpt. Als dat niet helpt, kappen wij de boom. We kappen ook bomen die onherstelbaar zijn beschadigd door storm of blikseminslag.

Er zijn bomen die overlast veroorzaken. Overlast op zich is geen reden om een boom te kappen. Alleen als een objectief medisch specialist vindt dat een boom gezondheidsklachten geeft, zullen we wel kappen. Soms moeten er bomen verdwijnen voor projecten, zoals voor woningbouw. 

Herplant

Voor alle bomen die wij kappen, planten we een nieuwe boom ergens in de stad of buitengebied terug. Daarbij letten we op het zogenaamde 'kroonvolume'. De eigenschappen voor stikstof vastleggen, filtering van fijnstof en het voorkomen van hittestress zijn namelijk niet afhankelijk van het aantal boomstammen. Het hangt af van hoe groot het kroonvolume is. We planten de nieuwe bomen zoveel mogelijk op (bijna) dezelfde plek. Als dat niet kan, dan worden de bomen op een andere plek in de stad geplant. Vaak zijn de nieuwe bomen wel kleiner.  Dat heeft te maken met de kosten. We maken ieder jaar een overzicht van de gekapte en geplante bomen. We zien dat het aantal bomen in de stad de laatste 10 jaar toeneemt. We houden geen sluitende administratie bij welke bomen op welke plaats gecompenseerd worden. Dat zou teveel tijd en moeite kosten. De laatste jaren kappen we ongeveer 400 bomen per jaar en planten er meer dan 400 terug.

Onderzoek

Wij onderhouden onze bomen goed. Regelmatig inspecteren we de bomen. Bij twijfel laten we een extra (technisch) boomonderzoek doen.  We doen mee aan landelijke experimenten (bijvoorbeeld in samenwerking met Wageningen University & Research (WUR) . We gebruiken gezond verstand en wegen alle belangen zo goed mogelijk af. En daarbij moeten we ook goed op de kosten letten.

Duurzaam hergebruik

Wij doen ons best om het hout van de gekapte bomen zoveel mogelijk duurzaam te hergebruiken. Een deel van het hout gebruiken we opnieuw in de stad. Bijvoorbeeld voor bankjes, speeltoestellen of palen. Soms versnipperen we het hout en gebruiken dat als bodembedekking en voor paden in onze parken. Een deel van het hout is voor de aannemer. Wij vragen de aannemer het hout ook zoveel mogelijk duurzaam te hergebruiken. Een deel wordt verwerkt tot plaatmateriaal voor de bouwindustrie. Een ander deel wordt bijvoorbeeld verwerkt tot compost. We streven er naar geen hout te laten verbranden in biocentrales.

Vergunning

Om een boom te kappen is alleen een vergunning nodig als de boom op de 'Bomenlijst' staat. Is een kapvergunning nodig, dan kan men die aanvragen als een 'omgevingsvergunning'.
De eigenaar van de boom vraagt een omgevingsvergunning aan bij de Omgevingsdienst, via het omgevingsloket. De Omgevingsdienst zet de aanvraag in de krant  (Dordt Centraal) en op de website www.officielebekendmakingen.nl

Op het besluit kan iedere 'belanghebbende' bezwaar maken. U bent belanghebbende als u bijvoorbeeld vanuit uw huis op de boom kijkt. Of als er een andere band met de boom is. De bezwaarmaker moet zijn of haar belang altijd kunnen uitleggen. Soms zal er begrip zijn voor de argumenten, maar soms ook niet.

De afgelopen jaren zijn er heel veel bomen bij gekomen in Dordrecht. Zo hebben we 100 bomen geplant vanwege de bevolkingsgroei met 1.000 inwoners. Dat was een afspraak in de collegeperiode 2018-2022. Daarnaast hebben we in 2020 gevierd dat Dordrecht 800 jaar stadsrechten had. De bedoeling was dat we ter gelegenheid van deze verjaardag 800 extra bomen zouden planten. Maar dat zijn er veel meer geworden! Maar liefst 2.779 bomen en 3.215 heesters. Hieronder staan de aantallen en de locaties.

• Langs de Rondweg N3: in 2021: 111 bomen en in 2022 93 bomen en 3.215 heesters.
• Tiny Forests:
• Krispijnbos (Nassauweg): 825 bomen (geplant in 2020)
• Beastiebos (dubbel Tiny Forest aan de Van Gendtstraat): 1.620 bomen (geplant in 2021)
• Jubileumbomen (gratis bomen voor particulieren, verspreid over heel Dordrecht): 80 bomen
• Kastanjearboretum (kastanjetuin aan de Maasstraat): 50 bomen