Dark Waters – hoe zit dat in Dordrecht?

De film Dark Waters draait vanaf 23 januari in Nederlandse bioscopen. Deze film vertelt het verhaal van advocaat Robert Bilott die eind jaren 90 een juridische strijd aanspant tegen chemiebedrijf DuPont. De film schetst een indringend beeld van de situatie in het Amerikaanse stadje Parkersburg (West Virginia) en de effecten van de lozing van de stof PFOA door DuPont. In Dordrecht staat ook al jaren een fabriek van DuPont (inmiddels deels afgesplitst in Chemours), waar ook PFOA is gebruikt en tot 2012 is uitgestoten. We snappen dat deze film mogelijk vragen oproept. Bijvoorbeeld of de situatie in de VS vergelijkbaar is met die in Nederland. Daar gaan we in dit bericht verder op in.

De situatie in de Verenigde Staten leidde in 2015 tot vragen over de veiligheid voor omwonenden, werknemers en het milieu rond het bedrijf DuPont/Chemours in Dordrecht. Het RIVM deed in 2016 onderzoek naar mogelijke gezondheidsrisico’s voor omwonenden. Het RIVM concludeerde dat de langdurige blootstelling aan PFOA (met name via de lucht) in het verleden bij omwonenden die dichtbij dit bedrijf woonden mogelijk gezondheidseffecten heeft veroorzaakt. Hierover leest u meer op de pagina Gezondheid.

Niet vergelijkbaar

Het RIVM gaf in 2016 echter ook aan dat de situatie in de VS niet te vergelijken is met de situatie in Dordrecht. De blootstelling van omwonenden van de fabriek in Parkersburg (VS) aan PFOA was veel hoger dan bij de omwonenden van de fabriek in Dordrecht. De concentratie in drinkwater lag zelfs 1000 maal hoger*. Het aantal omwonenden dat aan PFOA is blootgesteld in Parkersburg is veel groter dan in de omgeving van Dordrecht. Ook de concentraties PFOA in het bloed van de omwonenden in Parkersburg waren duidelijk hoger dan berekend voor de omwonenden van de fabriek in Dordrecht.
In de film wordt verder getoond dat er veel kanker voorkomt rond de fabriek in de VS. Het aantal kankergevallen rond de fabriek in Dordrecht is niet verhoogd, zo bleek uit onderzoek van de GGD (pdf).
Het RIVM verwacht op basis van de huidige kennis dat de gezondheidsrisico’s door blootstelling aan PFOA in Nederland beperkt zijn. Lees hier het bericht van het RIVM naar aanleiding van de film.

Kennis over stoffen

In de film wordt ingegaan op wat DuPont wist van de schadelijkheid van deze stoffen. En hoe transparant men daarover was en of er naar gehandeld is.
Dit is ook een onderdeel van de aansprakelijkstelling die de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden hebben opgesteld richting de bedrijven Chemours en DuPont. Wij houden beide bedrijven aansprakelijk voor de gevolgen van de uitstoot van PFOA en GenX. Daarbij gaat het onder meer om de schade die voortkomt uit de verontreiniging van bodem en oppervlaktewater in de omgeving van het bedrijfsterrein. Wij zijn van mening dat de bedrijven hier vanuit hun kennis over de stoffen (pro)actiever op hadden moeten handelen. Zij waren bekend met de eigenschappen van dergelijke stoffen en welke mogelijke effecten dat zou kunnen hebben op het milieu. Wat ons betreft ontslaat een vergunning je niet van deze verantwoordelijkheid.
Deze aansprakelijkstelling loopt overigens nog steeds. Momenteel worden achter de schermen dossiers uitgewerkt ter onderbouwing. We verwachten daar in 2020 flinke stappen in te zetten.

Niet in ons milieu

Als gemeenten gaat het ons om de situatie in onze regio en een gezonde leefomgeving voor onze inwoners. Daar richten we ons op. De situatie in de VS is (gelukkig) niet vergelijkbaar met die in onze regio. Maar het benadrukt wel eens te meer waarom wij het standpunt hebben dat deze stoffen niet in het milieu thuishoren. Daar blijven wij ons, samen met andere overheden, hard voor inzetten.

 

* Meer informatie in deze publiekssamenvatting  en het rapport Risicoschatting emissie PFOA  voor omwonenden. Ook staat bij de vragen en antwoorden over dit onderzoek een toelichting op het verschil tussen de situatie in West-Virginia en hier.