Zorgen na Zembla-aflevering ‘De PFAS-doofpot’

De gemeenten Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden ontvingen verschillende reacties van inwoners na de Zembla uitzending 'de PFAS-doofpot'. Inwoners maken zich zorgen over de gevolgen van de PFAS-verontreiniging voor hun gezondheid. Wij begrijpen goed dat inwoners geschrokken zijn. We hebben de Dienst Gezondheid en Jeugd (GGD) en de drinkwaterbedrijven gevraagd om op de vragen te reageren.

PFAS en gezondheid

Wat betreft gezondheidsrisico’s is het meest bekend over de PFAS-stoffen: PFOA en PFOS. Als mensen veel en vaak in contact komen met deze stoffen, kunnen mensen hier ziek van worden. Zo kunnen PFOA en PFOS kankerverwekkend zijn. De GGD heeft eerder onderzocht of er sprake is van meer gevallen van kanker door PFAS in de omgeving van de fabriek, dat is niet het geval. De GGD krijgt ook vragen over bloedonderzoek. Of je ziek wordt van PFAS hangt ook af van hoe vaak iemand in contact is geweest met deze PFAS-stoffen, hoe lang dit duurde en andere persoonlijke gezondheidsfactoren, zoals leefstijl. De GGD heeft hier een folder over gemaakt, zie daarvoor onder het kopje: 'meer vragen?'. 

PFAS en drinkwater

In Zuid-Holland Zuid levert Evides Waterbedrijf het drinkwater aan Dordrecht en en Oasen aan Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden. Zij controleren het drinkwater op PFAS. De analysetechnieken om PFAS nauwkeurig te meten verbeteren steeds. Hierdoor kunnen zij heel nauwkeurig zeer kleine hoeveelheden meten. 

Het drinkwater is veilig

In het drinkwater kunnen kleine hoeveelheden PFAS voorkomen. Het drinkwater dat bij u uit de kraan komt is veilig. U kunt het gewoon drinken. Het drinkwater van Evides en Oasen voldoet overal aan de Europese drinkwaternorm van 100 nanogram PFAS per liter drinkwater. Een nanogram is zo klein als een miljoenste deel van een suikerkorrel. De PFAS-waarden liggen onder de nieuwe Europese drinkwaternorm die in januari 2026 ingaat. 

Het spaarbekken in Dordrecht vlak naast het terrein van Chemours

Bij het kijken van de uitzending van Zembla lijkt het alsof het waterbedrijf het drinkwater vlakbij de fabriek Chemours maakt. Dat is niet zo. Het spaarbekken dat vlak naast Chemours ligt, wordt niet gebruikt voor het maken van drinkwater. Het drinkwater dat in Dordrecht uit de kraan komt, maakt Evides van grondwater en oppervlaktewater, dat is opgeslagen in spaarbekkens in de Brabantse Biesbosch.  

Wat kunt u zelf doen om contact met PFAS te verminderen?

PFAS zitten in kleine hoeveelheden in veel producten die we allemaal dagelijks nodig hebben, zoals voedsel, drinkwater en kleding. Het kan ook in veel andere producten zitten. Het is daarom bijna niet mogelijk om helemaal te voorkomen dat u in aanraking komt met PFAS. Er wordt veel onderzoek gedaan naar de blootstelling aan PFAS. Ook de komende tijd komt hierover meer kennis, en kunnen betere adviezen worden gegeven.

Hoe werken de gemeenten aan minder PFAS?

De vier gemeenten Dordrecht, Molenlanden, Sliedrecht en Papendrecht spanden een rechtszaak aan tegen Chemours: “Wij vinden dat inwoners en anderen niet geconfronteerd mogen worden met de gevolgen van de uitstoot van PFAS door deze bedrijven. Deze stoffen horen niet thuis in het milieu, niet in ons water, niet in onze bodem, niet in ons voedsel.

Wij houden het bedrijf DuPont/Chemours aansprakelijk voor de vervuiling. We hebben een rechtszaak aangespannen om die aansprakelijkheid vast te stellen. Wij hebben in die rechtszaak naar voren gebracht dat de bedrijven zelf al veel eerder op de hoogte waren van de gevaren van PFAS.

Deze rechtszaak is erg belangrijk voor ons als gemeenten en voor onze inwoners. We wachten met vertrouwen op de uitspraak van de rechter. De uitspraak is op 27 september. Daarnaast blijven wij ons hard maken voor ‘0 uit de pijp’ en een verbod op dit soort stoffen.” 

Daarnaast hebben de gemeenten regelmatig contact met de andere overheden, zoals de provincie en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en andere instellingen zoals de waterschappen, drinkwaterbedrijven, RIVM en andere gemeenten die met PFAS problemen te maken hebben. 

We moeten naar nul-uit-de-pijp

De fabriek van DuPont/Chemours stoot sinds 2012 géén PFOA meer uit. Ook is veel gebeurd om de uitstoot van andere PFAS-stoffen terug te dringen. Het zijn goede stappen, maar het is wat ons betreft niet genoeg. Wij vinden dat de fabriek zelf verantwoordelijkheid moet nemen en zo snel mogelijk de stap moet zetten naar helemaal geen uitstoot van PFAS-stoffen. Daar spreken we het bedrijf op aan. 

Heeft u meer vragen?

Hieronder vindt u per onderwerp extra websites. Op deze websites leest u meer over PFAS, wat de gevolgen van PFAS kunnen zijn, en wat u zelf kunt doen om contact met PFAS te beperken.