Hoe kan het water van binnenuit het pand inkomen?

Tijdens hoogwater in het historisch havengebied kan water soms via onverwachte wegen een pand binnenkomen.

Zoals sommige bewoners helaas hebben ondervonden, zijn laaggelegen ruimtes niet altijd goed te beschermen tegen water. Zelfs niet als zij zandzakken correct hebben neergelegd bij deuren en ramen. De oorzaak hiervan is in de meeste gevallen stijgend grondwater, of oude rioolverbindingen waarlangs water van binnenuit het huis in komt. Hier leest u meer over de mogelijke oorzaken en mogelijkheden om het probleem te verhelpen.

Historische bouw

Kelders en souterrains van woningen in het historisch havengebied zijn oorspronkelijk niet ontworpen als woon- of leefruimte. Er kon immers water in komen als er hoge waterstanden waren. Toen de kans op hoogwater afnam (lees ook geschiedenis van hoogwater in Dordrecht) en met de komst van nieuwe gebruikers zijn veel van de kelders en souterrains heringericht met een woon of leeffunctie, zoals keukens of slaapkamers. Hoogwater komt nu gelukkig minder vaak voor dan vroeger, maar het is niet uit te sluiten. Sommige gebruikers van panden waarbij de laaggelegen ruimten in verbouwd zijn tot woonruimten kunnen onaangenaam verrast zijn als water van binnenuit hun woning in kan komen.

Mogelijke oorzaken

Water dat van binnenuit een woning binnenkomt kan verschillende oorzaken hebben. De meest voorkomende oorzaken zijn:

Stijgend grondwater

Als het waterpeil in de rivieren stijgt, stijgt het grondwaterpeil automatisch mee. Dat kan door de bodem of fundering van panden heen komen als die poreus is.

Verbinding met oude riolen

In de grond onder het historisch havengebied liggen op sommige plekken oude rioolbuizen, van de panden naar de rivier. Deze rioolbuizen zijn rond het jaar 1900 aangelegd, waarna er vaak overheen gebouwd en verbouwd is. In die tijd werden nog geen gegevens bijgehouden van buizen in de grond. Het is niet bekend waar ze precies liggen. Sommige panden hebben nog een ongebruikte aansluiting op zo’n rioolbuis (mogelijk met een verbouwing weggewerkt). Ook kan het zijn dat (kapotte) delen van deze rioolbuizen onder de fundering van panden liggen. Als het rivierwater stijgt, komt het water via die rioolbuizen bij  of onder de panden terecht. Dat kan in veel gevallen geen kwaad, maar bij sommige panden weet het water toch een weg naar binnen te vinden. Bijvoorbeeld door poreuze materialen in vloer en wand, of oude afwaterroostertjes.

Opborrelend water via afvoerbuizen

In enkele (zeldzame) gevallen komt water via de afvoer van bijvoorbeeld de wc of gootsteen naar binnen. In dit geval is de waterdruk in afwatering onder het pand te hoog. Het rioleringssysteem van de gemeente staat niet in verbinding met het water in de rivier, of met het grondwater. Als er water via deze weg een pand binnenkomt is de meest waarschijnlijke oorzaak dat een oude rioolverbinding nog in contact staat met uw afwatering.

Schade beperken

Afhankelijk van hoeveel overlast u in het verleden heeft ervaren met water dat van binnenuit uw pand in komt, kunt u een aantal opties overwegen om overlast in de toekomst te verminderen of weg te nemen.

Inrichting aanpassen aan de kans op water

U kunt ervoor kiezen de laaggelegen ruimte niet meer te gebruiken als woon- of leefruimte. Als u dat niet wilt, of als dat geen optie is, kunt u met de inrichting van de ruimte rekening houden met de kans op wateroverlast. Zorg er bijvoorbeeld voor dat waardevolle spullen makkelijk te verplaatsen zijn naar een hoger gelegen ruimte. Let bij de keuze voor de bekleding van materialen en de vloer op waterbestendigheid: water op tegels geeft minder schade dan water op een houten parketvloer. En kijk ook eens naar de plaats waar nutsvoorzieningen zijn aangebracht: stopcontacten en schakelaars kunnen beter hoog zitten, dan laag bij de grond.

Waterdichte bouwoplossingen

Er zijn aannemers die zich specialiseren in waterdichte bouwoplossingen. Zo kunt u muren en vloeren bijvoorbeeld waterdicht laten injecteren of impregneren, of een waterdichte laag aan de binnenkant van de ruimte laten aanbrengen. Een gespecialiseerde aannemer kan voor uw pand de situatie inschatten en de mogelijkheden weergeven. Een bouwkundige oplossing kan een flinke investering vragen. Weeg daarom altijd goed af of de investering opweegt tegen het mogelijk risico dat u loopt.

In de zeldzame gevallen van water via de afvoer kunt u overwegen om een terugslagklep in uw afvoer te laten aanbrengen. Aanpassingen in de afvoer vragen wel om onderhoud, omdat ze de kans op verstopping kunnen vergroten. Ook voor dit soort zaken kunt u advies vragen bij gespecialiseerde aannemers.

Verzekeren

Er zijn enkele verzekeraars die risico door hoogwater ook bij buitendijkse panden willen verzekeren. Dit is een risico dat zij voorheen standaard niet dekten. Het kan interessant zijn om na te gaan of de kosten van zo’n verzekering opwegen tegen het risico.

Om rekening mee te houden

• Als er hoogwater is geweest stijgt en zakt het grondwaterpeil altijd later dan het rivierwaterpeil. Dat betekent dat overlast door grondwater mogelijk opspeelt als de hoogwaterpiek in de rivier al achter de rug is. Het water is ook pas later weer weg.
• Grondwater zakt altijd automatisch weer weg, ook als het uw pand is binnengekomen. De gemeente en het waterschap kunnen niet voorkomen dat grondwater stijgt als gevolg van hoge waterstanden in de rivieren.
• In perioden van hoogwater is door de getijdenwerking vaak sprake van meerdere hoogwaterpieken. Dat betekent dat als de eerste piek achter de rug is, en het water weer is gezakt, het kort daarna weer kan gaan stijgen. Houd daar rekening mee bij het nemen van maatregelen als u onverhoopt water in uw pand krijgt. Het kan flink tegenvallen als u net de boel aan kant heeft als de volgende hoogwaterpiek zich weer aandient.