Nieuwe risicogrenswaarden voor PFOA; gemeten gehalten in grond liggen daar ruim onder

Het RIVM heeft in opdracht van de gemeente Dordrecht op basis van de nieuwste inzichten risicogrenswaarden voor perfluoroctaanzuur (PFOA) in grond en grondwater afgeleid. De gemeente kan hiermee bepalen of de kwaliteit van de grond en het grondwater een risico vormt voor mens en milieu, en of maatregelen nodig zijn.

Dat is in de omgeving van Chemours niet het geval. Dit blijkt uit de gemeten PFOA-gehalten in het onderzoek van het Expertisecentrum PFAS naar atmosferische depositie (neerslaan van luchtuitstoot op de bodem) van PFOA en GenX in de omgeving van de fabriek van Chemours. Dit onderzoek, in opdracht van de provincie Zuid-Holland, concludeert dat luchtdepositie zeer waarschijnlijk heeft plaatsgevonden (PFOA en GenX) en plaatsvindt (GenX). De gemeten gehalten PFOA liggen ruim onder de nieuwe risicogrenswaarden voor grond en grondwater. De aangetroffen hoeveelheden GenX in grond en grondwater zijn heel beperkt. Toch willen gemeente en provincie het RIVM vragen om ook voor GenX risicogrenswaarden voor grond en grondwater af te leiden.

Nieuwe risicowaarden

De kennis over PFOA heeft zich de afgelopen jaren verder ontwikkeld. Daarom wilde Dordrecht een actuele set risicogrenswaarden laten opstellen, waaraan ze de uitkomsten van bodemonderzoek kan toetsen. De tot dusver gehanteerde risicogrenswaarde dateerde uit 2014. Voor PFOA zijn geen landelijke interventiewaarden, dus heeft Dordrecht het initiatief genomen om het RIVM te vragen lokale risicogrenzen af te leiden voor grond en grondwater. Die zijn uitgesplitst naar verschillende bodemgebruiksvormen, zoals bijvoorbeeld wonen met (moes)tuin, natuur en industrie. Hierbij is rekening gehouden met mogelijke blootstellingsroutes per type gebruik. Zo is bij de waarde voor 'wonen met moestuin' naast spelende kinderen ook rekening gehouden met 100% groenteconsumptie en 50% aardappelconsumptie uit eigen tuin. Deze lokale, gebruiksspecifieke risicogrenzen geven de gemeente een basis om te beoordelen of het betreffende gebruik van de grond veilig is. Bij de tijdens het onderzoek aangetroffen gehalten is dat het geval; die liggen ver onder de waarden die voor dat specifieke gebruik gelden.

Bodemverontreiniging terrein Chemours

De situatie met de bodemverontreiniging op het terrein van Chemours zelf en daarbuiten wijzigt door de uitgevoerde onderzoeken niet. Het beheerssysteem om verdere verspreiding van de bodemverontreiniging (met onder meer PFOA) te voorkomen functioneert en wordt doorlopend gecontroleerd.

Luchtdepositie PFOA en GenX

In opdracht van de provincie Zuid-Holland heeft het landelijke expertisecentrum PFAS onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van onder meer PFOA en GenX in grond en grondwater, doordat luchtuitstoot vanaf het terrein van Chemours op de grond neerslaat in kleine druppeltjes. Op basis van de resultaten van het onderzoek en de gelijkenis van de meetresultaten met de luchtpluim zoals eerder door het RIVM berekend is de conclusie dat de transportroute van PFOA via de lucht naar de bodem en het grondwater zeer aannemelijk is. De aangetroffen gehalten PFOA liggen echter (zeer) ruim onder de nieuwe gebruiksspecifieke risicogrenswaarden, zoals wonen met een (moes)tuin.

Vervolg

De gemeente Dordrecht is samen met het Ministerie van Infrastructuur en Milieu opdrachtgever voor het landelijke project 'ontwikkeling handelingskader PFOA/PFAS'. Dit brengt onder meer de landelijke problematiek, de verontreinigingsbronnen en de juridische en beleidsmatige consequenties in kaart. Ook worden er onderzoeks- en saneringsmethoden ontwikkeld. Zij zullen zich ook buigen over de vraag of vervolgonderzoek naar de verspreiding door de lucht in Dordrecht en omgeving noodzakelijk is. De aangetroffen hoeveelheden GenX in grond en grondwater zijn overigens heel beperkt. Toch willen gemeente en provincie het RIVM vragen om ook voor GenX risicogrenswaarden voor grond en grondwater af te leiden.

Landelijke Rapportage Grondwaterkwaliteit 2015-2016

In de driejaarlijkse Landelijke Rapportage Grondwaterkwaliteit in Nederland is in het meest recente onderzoek naast de stoffen zoals nutriënten, gewasbeschermingsmiddelen en farmaceutische stoffen ook de aanwezigheid van PFOA in grondwater meegenomen. Uit de resultaten blijkt dat PFOA in het gehele land is aangetroffen. In Zuid-Holland liggen de concentraties tussen 0,04 en 0,24 µg/L.  Dat komt overeen met de landelijk gemeten concentraties; 0,03 – 0,34 µg/L.  In 2018 is er een nieuwe meetronde waarin deze stoffen weer worden meegenomen.

Downloads

Hier kunt u documenten met meer informatie over deze onderwerpen downloaden: