Grote Kerk

De Grote Kerk of Onze Lieve Vrouwe Kerk is gebouwd in de 14e en 15e eeuw.

Rond het jaar 1540 was het werk gevorderd tot de omloop van de toren, maar kort daarna sloeg het noodlot toe. Bij de grote stadsbrand in 1457 werden de kerk en de toren zwaar beschadigd. De herbouw gaf meteen de gelegenheid de plannen te wijzigen. De kerk zou een achtkantige torenbekroning van natuursteen krijgen. Het uiteindelijke doel, een toren van 108 meter hoog, werd wegens verzakkingen niet bereikt. In 1626 werden ter vervanging van de voorgenomen toren vier kolossale wijzerborden geplaatst, tot op heden het silhouet van 'de Dordtse Dom'. Zo kreeg de toren een hoogte van 72 meter.

Restauratie

Bij de restauratie van 1953 tot 1973 is de verdere verzakking van de toren tot staan gebracht en zijn de originele traceringen weer aangebracht. Ook kreeg de omringende bebouwing een stijlvolle vorm en bestemming. De toren staat nu 2,25 meter uit het lood en zet zich met zijn gewicht van 12 miljoen kilo schrap tegen het noordwesten: een symbool van Hollands oudste stad en haar relatie tot wind en water.

Uitzicht

Het beklimmen van de 275 traptreden wordt beloond met een groots uitzicht op de historische binnenstad van Dordrecht. Dichtbij ligt het drukst bevaren rivierenknooppunt van Europa, waar de rivieren de Oude Maas, de Noord en de Beneden-Merwede samenstromen. Verder weg strekt de stad zich in zuidelijke en oostelijke richting bijna uit tot aan de Biesbosch. Bij helder weer is het mogelijk om het havengebied Europoort te zien of de elektriciteitscentrale in Geertruidenberg, de petrochemische industrie in Moerdijk of soms zelfs de Utrechtse Domtoren.

Uurwerk

Het uurwerk in de toren is gemaakt in 1624 door de Dordtenaar Jan Janszoon. Het uurwerk heeft twee slagwerken en een gangwerk dat in 1663, kort nadat Christaan Huygens het slingeruurwerk had uitgevonden, door Simon Douw werd omgebouwd en voorzien van een slinger van 6,25 meter lengte. Tot in de jaren dertig deed dit uurwerk dienst. Bij de restauratie in 1966 werd het teruggebracht in de oorspronkelijke toestand, dat wil zeggen met een foliot of waag in plaats van een slinger. Op de vier wijzerborden met cijferringen van 4,25 meter doorsnede werden toen ook de grote wijzers aangebracht. Daarvoor bestond het uurwerk slechts uit kleine wijzers die het uur aangaven. Tegenwoordig is het uurwerk een van de weinige in Nederland dat nog werkt met een foliot of waag. De gewichten voor het gangwerk, half- en hele slagen wegen 160, 220 en 300 kilo. Ze hangen aan touwen en worden elektrisch opgewonden.

Meer informatie leest u op de website Grote Kerk Dordrecht.

De Beiaard

In 1966 kreeg de gemeente dit klankrijke instrument aangeboden. Het was een geschenk van de bevolking en het bedrijfsleven. De gemeente Dordrecht heeft de beiaard vanaf het begin gekoesterd. Daardoor werd een zuiver klimaat geschapen voor een serieuze beiaardcultuur die zijn uitstraling kreeg voor de gehele Nederlandse beiaardkunst. De Dordtse beiaardkring vormt een enthousiast 'klankbord' voor de beiaardkunst. Met meer dan duizend leden is dit de grootste beiaardorganisatie ter wereld.

De Dordtse beiaard geniet vooral bekendheid vanwege zijn goede akoestiek, zuivere toon en uitstekende bespeelbaarheid. Met een totaalgewicht van ruim 56 ton is dit de grootste en zwaarste beiaard van Europa. De 67 klokken van de beiaard zijn opgesteld in een reusachtige klokkenkamer van 14x10x10 meter. De zwaarste klokken, inclusief de klok voor het halve uur, hangen in de ruim 500 jaar oude klokkenstoel, de negenendertig hogere in een aparte houten stoel daarboven. De zwaarste klok weegt 10.000 kilo. De vierde klok is de oudste en dateert van 1460. In een 17de-eeuwse vertaling luidt het Latijnse randschrift: Gelijk de stemme roept in de woestijne, zoo luydt gy vrolijk in 't openbaer voor den gezalfde, met een heldre stemme: bereyd den weg voor den Heere. Daerom zulje Jan worden geheeten.

De overige 66 klokken van de beiaard werden in 1965 en 1999 gegoten door Koninklijke Eijsbouts te Asten. Bij iedere uurslag weerklinkt de grootste klok. Voor het halve uur is er een speciale klok met een gewicht van 2.300 kilo, in 1681 gegoten door Joannes Ouderogge uit Rotterdam. Voor het hele en halve uur speelt een automatische voorslag, waarop 37 klokken zijn aangesloten. Het machtige zesgelui dat tot ver in de omtrek wordt gehoord, klinkt op kerkelijke hoogtijdagen en voorafgaande aan de beiaardconcerten in de zomermaanden. Uniek is de mogelijkheid voor vrijwilligers om onder leiding van de stadsbeiaardier zelf de klokken te luiden. Zonder klepels bedraagt het totale gewicht van de klokken circa 56.000 kilo.

Beiaardschool

Sinds 2002 is het mogelijk om in Dordrecht een professionele opleiding tot beiaardier te volgen. Het Carillon Instituut Nederland is gevestigd in ’t Klockhuys aan de voet van de toren. Hier staat een fraai oefenklavier waarop studenten kunnen oefenen. De school is gelieerd aan verschillende instituten in Nederland, Frankrijk, België en Engeland. Het sfeervolle gebouw wordt tevens gebruikt als ontvangstcentrum na afloop van de beiaardconcerten.

Change-ringing

Dordrecht bezit als enige stad op het vasteland van Europa een originele Change-ringing installatie. Dit is een typisch Engelse manier van klokluiden, waarbij de klokken 360 graden worden gedraaid en in een wisselende volgorde door een geoefende groep wisselluiders tot klinken worden gebracht.

Stadsbeiaardier

In vroeger eeuwen kon Dordrecht al beschikken over een stadsbeiaardier die op markten, feestdagen en bij bijzondere gelegenheden de klokken bespeelt. De huidige stadsbeiaardier is Boudewijn Zwart.

Zwart bespeelt de beiaard iedere vrijdag om 12.00 uur en geeft iedere zaterdag om 14.30 uur een ‘Open Toren’ concert. Hij is tevens artistiek leider van het jaarlijks terugkerende festival Torenmuziek Dordrecht op donderdagavonden in juni, juli, augustus en september. Dan treden ook gastbeiaardiers uit binnen- en buitenland op en blijkt eens te meer dat de Dordtse beiaard een prachtig instrument is waarop recente en oude muziek zowel origineel als bewerkt, volledig tot zijn recht komt. Wat het geheel een extra feestelijk tintje geeft is de speciale Dordtse vlag, die bij goed weer tijdens de beiaardconcerten wordt gehesen.

Kijk voor meer informatie op de website Bellmoods.